Granen, Zaden en Noten | HACCP Productgroep

Op deze pagina, worden onder andere microbiologische, chemische, wetsmatige aspecten belicht voor de productgroep granen, zaden en noten.

Wetgeving Granen, Zaden en Noten

Hier voglt een lijst met relevante wetgeving voor Granen, Zaden en .

VerordeningBeschrijving
(EG) nr. 178/2002Algemene beginselen en voorschriften van de levensmiddelenwetgeving, tot oprichting van een Europese Autoriteit voor voedselveiligheid en tot vaststelling van voor voedselveiligheidsaangelegenheden
(EG) nr. 852/2004
(EG) nr. 2073/2005Microbiologische criteria voor levensmiddelen
(EU) nr. 1169/2011Verstrekking van voedselinformatie consumenten
(EC) nr. 1881/2006Vaststelling van de maximumgehalten aan bepaalde verontreinigingen in levensmiddelen

Microbiologie Granen, Zaden en Noten

Tabel 2 mogelijke pathogenen afgeleid van Hazards Pathogenen

B. CereusCamppylob.Cl. Bot.Cl. PerfrE. Coli 0157L. MonoSalmonellaS. AureusV. parahaem
Granen, noten++

Tabel 3 Voorkomende microbiologische gevaren

GRO2T(1)pHMin. AwInc, tijdDuurDRVoedingsmiddelen
Bacillus cereus+fa5-505-90.92  0,5-6 uur24 uur+/- 10 ug/kg per lichaamsgewicht, zetmeelrijke , puddingen, sauzen, , specerijen,

Table 4 mogelijke mycotoxines, afgeleid Hazard tabel Mycotoxines

Mycotoxine (toxine afkomstig van )Schimmel {1}Agrarische grondstoffen / VoedingsmiddelenADI of AWI (ug/kg lichaams-gewicht)EffectenWettelijke regelingenOpmerkingen
aflatoxine (vijf soorten: B1, B2, G1, G2; M1 komt in voor en is afkomstig van B1) en M2 (M1 en M2 zijn omzettingsproducten van B1, B2 in lacterende zoogdierenAspergillus flavus Aspergillus parasiticus
Aspergillus nomius
Graan, boekweit, mais en maisproducten, katoenzaad, pinda's en andere noten (pistache-noten, walnoten), specerijen, gedroogde vijgen, melk (producten), en sojabonen, sesamzaadgeen ADIAcuut toxisch; aan-tasting lever, nieren. Chronisch: carcinogeen (kankerverwekkend) → vooral lever.(EG) nr. 1881/2006Aflatoxine B 1 komt het vaakst voor en is het meest giftig en carcinogeen. In melk (producten) komt aflatoxine M 1 voor als afbraakproduct van B 1 . Oneveer 1-3% B 1 wordt in melk omgezet naar M 1 . M 1 is minder giftig en carcinogeen dan B 1 . Behalve M 1 zijn er nog meer afbraakproducten van B 1 in melk gevonden. Groei schimmels vooral in de tropen tijdens opslag en transport bij hoge (optimum 25 o C: range 8-37) en/of hoge luchtvochtigheid (>83%). In ontwikkelde landen (VS) aflatoxinen vooral bij slecht groeiseizoen (droogtestress).
ochratoxine-a
ochratoxine-b
Aspergillus ochraceus; Penicillium viridicatum; Penicillium purpures-cens; Penicillium verrucosumGerst, rogge, tarwe, rijst, mais, pinda's, Braziliaanse noten, pepers, katoenzaad, kaasAWI van toxine A: 0,112 (JECFA, 1990) Grenswaarde: 10 ug/kg levensmiddel. LD 50 (rat, oraal) van toxine A: 20 mg/kgAcuut: schade aan nieren en lever; mogelijk nier-carcinogeen (al in ratten aangetoond), teratogeen.(EG) nr. 1881/2006Toxine A is giftiger dan B. In Nederland worden zulke lage gehalten gevonden dat risico klein is → geen norm.
Groei schimmels mogelijk in gematigd klimaat. Toxine A wordt geinactiveerd bij T > 221 o C
sterigmatocystineAspergillus versicolor; Aspergillus ruber; Aspergillus flavus; Penicillium luteum A. nidulans, BipolarisGraan, boekweit, tarwe, rijst, pinda, soja, kaas, kaaskorst, groene koffiebonen, smeltkaasgeen ADIAcuut: schade aan lever, teratogeen. Chronisch: mutageen, carcinogeen(EG) nr. 1881/2006In Nederalnd is onderzoek gedaan naar het voorkomen van toxine in graan, boekweit en sojaproducten. Toxine is niet gevonden en wordt niet nodig geacht.
patulineApergillus clavatus; Penicillium roqueforti; Penicillium expansum; Penicillium patulumAppel, appelsap, beschimmelde vruchten, granen, kaas, worstAWI: 7 (JECFA, 1989)Acuut toxisch (beschadigingen aan longen, hersenen, lever, nieren); carcino- gene werking niet aan-getoond (IARC, 1985)(EG) nr. 1881/2006Bij appelsap naar cider en door vitamine C vindt vernietiging plaats. onderzoek heeft geen carcinogeniteit aangetoodn → norm niet nodig.Patuline-gehalte kan een indicatie zijn voor hanteren GMP-richtlijnen (geen rotte appels gebruikt).
Ergot-toxinen
(Moederkoren)
Claviceps purpurea; Claviceps paspaliRogge (met name), tarwe, gerst, haver.ADI: 0,001 mg/kg (mens) {2}.
Geneesmiddel: 0,125 mg/kg
Hallucinaties, gangreen. Carcinogeniteit niet aangetoond.(EG) nr. 1881/2006: laatste ziektegevallen bij de mens in 1951. In de middeleeuwen veel voorkomende ziekte (St. Anthoniusvuur). Toxinen zitten in harde, paarse korrels. Toxinevorming vindt op veld plaats.
deoxynivalenol =
DON (hoofdgroep: trichothecenen)
Fusarium spp.
Fusarium graminearum
Tarwe, gerst, mais, haver, rogge, rijst, graanvlokken en -zemelenADI volwassenen: 3
ADI kinderen: 1,5 (NRC, Canada 1985)
Acuut toxisch: verschillende effecten (o.a. braken, aantas-ting afweersysteem). Mogelijk teratogeen. Carcinogeniteit niet aangetoond(EG) nr. 1881/2006Over werking en toxiciteit nog weinig bekend; meer onderzoek is gewenst.
OP veld wordt meestal toxine geproduceerd. Fusarium spp. komen in gematigde streken op granen voor.
nivalenol =NIV (hoofdgroep trichothecenen)coli, Fusarium tricinctumTarwe, gerst, mais, haver, rogge, rijst, graanvlokken en -zemelen(EG) nr. 1881/2006Wordt meestal naast DON gevonden. Op veld wordt meestal toxine geproduceerd.
fumonisine B1, B2 en B3Fusarium moniliformeMais en maisproductenMogelijk carcinogeen voor slokdarm en lever.(EG) nr. 1881/2006
T 2 -toxine (hoofdgroep: tricho-thecenen)Fusarium spp.Gierst, tarwe, haver, gerst, rogge, boekweit, pinda's, mais, sorghum.Acuut toxisch: alimentary toxic aleukia (ATA) → 80% sterfte. Mogelijk ook mutageen, teratogeen.(EG) nr. 1881/2006Groei van schimmels wordt gestimuleerd door lage temperaturen, vooral wisselingen om het vriespunt. Overwinteren van granen op het veld is af te raden.
Inactivering toxine bij T > 200 o C.
zearalenonFusarium spp. onder andere: Fusarium graminaerum Fusarium roseum, Fusarium culmorum, Fusarium moniliformeMais, sorghum, tarwe, gerstOestrogene werking → negatieve invloed op vruchtbaarheid. Vermoedelijk ook mutageen, terato-geen, carcinogeen.(EG) nr. 1881/2006Vorming toxine wordt gestimuleerd door temperaturen die langere tijd nabij het vriespunt liggen en door temperatuurwisselingen van laag naar gemiddelde temperaturen.
Vooral schimmelgroei op het veld, maar tijdens opslag is ook mogelijk. Inactivering toxine bij T > 165 o C.
Rubratoxine (A en B)Penicillium rubrumGrond, pinda's, , mais, zonnebloempitten.Acuut toxisch(EG) nr. 1881/2006Ziekten vooral geconstateerd bij dieren na consumptie van besmet diervoeder.
Inactivering toxine A bij T > 214 o C; toxine B bij T > 170 o C.
gele-rijst-toxinen (o.a. citrinine, citreo-viridine)Penicillium spp. soms Aspergillus spp. Penicillium citrinum Penicillium veridicatumRijst, tarwe, gerst, pinda'sCitrinine: LD 50 b bij rat, oraal = 50 mg/kg. Acuut toxisch, ver-schillende effecten (o.a. nier- en leverschade).(EG) nr. 1881/2006Citrinine wordt geinactiveerd bij T > 172 o C; citreoviridine bij T > 110 o C. P.Citrinum produceert behalve citrinine een geel pigment dat onder UV-licht fluoriseert.

Tabel 6 mogelijke chemische gevaren Granen, Zaden en Noten

StofVoedingsmiddelWettelijkOpmerkingen
gmosoja en maiszie richtlijnenIndien bekend is dat bij de leverancier mogelijk is via cross contaminatie, dan extra aandacht geven.
CyanideOnbewerkte hele, gemalen gekraakte, gehakte abrikozenpitten op de markt gebracht voor de eindverbruikerMaximumgehalten overeenkomstig Verordening (EG) nr. 1881/2006Ook te vinden in lijnzaad, cassave, yamwortel en limabonen.
TwitterFacebookLinkedInPin It

Gerelateerde artikelen

Veel klanten en bezoekers van deze pagina 'Granen, Zaden en Noten | HACCP Productgroep' bekeken ook de onderstaande artikelen en handleidingen:

Meer weten over HACCP en voedselveiligheid?


Wil je meer weten over HACCP en voedselveiligheid? Bekijk dan onze iMIS producten.
Deze zijn speciaal gemaakt om HACCP te managen en up-to-date-te houden.
Daarnaast kun je ook onze trainingen over HACCP en voedselveiligheid volgen.

Interne audits en jaarlijkse QA rapportages Dag 4

De dag is verdeeld in een ochtend die zich focust op (interne) audits, en de audit voorbereiding. De middag zal zich focussen op jaar/periodieke rapportages.

iMIS Food Handbook Handboek voor food management

iMIS Food bevat een managementsysteem voor het kwaliteitshandboek. Het handboeksysteem bevat de bedrijfsinformatie, procedures omtrent de voedselveiligheid.

iMIS Food Intranet Bedrijfsintegratie

Met iMIS Food intranet wordt het bedrijf betrokken bij het kwaliteitssysteem. Alle informatie over kwaliteit en voedselveiligheid is op het intranet aanwezig.

We zijn gespecialiseerd in HACCP en voedselveiligheid. Wij stellen een voedselproducent in staat om zelf voedselveiligheid goed te managen. Om dit te bereiken hebben we iMIS Food ontwikkeld. iMIS Food biedt een complete infrastructuur voor HACCP en voedselveilighied, waardoor op efficiënte wijze kan worden voldaan aan wijzigende regelgeving en standaarden voor HACCP. Met de iMIS Food Helpdesk heb je professionele ondersteuning voor inhoudelijke en software vragen.

iMIS Food biedt een complete infrastructuur voor QA zaken, waardoor op efficiënte wijze kan worden voldaan aan wijzigende wetgeving en standaarden.
Met iMIS Food hebben we sinds 2009 al meer dan 1000 audits succesvol behaald!


Updates over voedselveiligheid

Wil jij ook maandelijks de iMIS Food Update ontvangen met info over HACCP en uitgenodigd worden voor onze events? Schrijf je in.