Wat is Listeria en hoe voorkom je besmetting?

Listeria

Listeria is een bacterie die een voedselinfectie kan veroorzaken. De kans op besmetting is klein maar de gevolgen kunnen ernstig zijn. Listeria is vooral te vinden in langdurig gekoeld bewaarde producten die zonder verhitting worden gegeten. Risicoproducten zijn rauwmelkse kaas, voorverpakte gerookte vis en rauwe dierlijke producten. Zwangeren, maar ook ouderen en mensen met een verzwakt afweersysteem, kunnen deze risicoproducten beter vermijden.

Waar komt de pathogeen voor?

Listeria komt het meest voor in levensmiddelen van dierlijke oorsprong. Maar ook plantaardige producten kunnen ermee besmet zijn. Risicoproducten zijn vooral langdurig gekoeld bewaarde producten die zonder verhitting worden gegeten.

Gerookte vis, rauw melk, zachte schimmelkazen en gekookte, gesneden vleeswaren en rauw vlees worden het meest in verband gebracht met listeria. De bacterie zit meestal in voedsel. Andere risicoproducten zijn overige vleeswaren, gekoelde paté, hotdogs, gekoelde sandwiches en koelverse kant-en-klare gerechten zoals rauwkostsalades. Listeria vermenigvuldigt zich goed in een vochtige omgeving, maar overleeft ook droge omstandigheden en in de diepvries. In tegenstelling tot andere bacteriën kan listeria groeien in een koud en vochtig klimaat zoals de koelkast. De temperatuur is wel van invloed op de groeisnelheid. Bij 4 °C groeit de bacterie minder hard dan bij 7 °C.

Ziekteverschijnselen

Bij gezonde personen verloopt de ziekte vaak zonder symptomen of met milde griepverschijnselen. De ziekte kan ernstiger verlopen bij hele jonge kinderen, ouderen en mensen met een verzwakt immuunsysteem. Bij deze mensen kan hersenvliesontsteking of sepsis (bloedvergiftiging) optreden. De infectie kan bij hen dodelijk verlopen.

Een aparte groep vormen zwangere vrouwen. Zij hoeven zelf niet ziek te worden van een infectie met Listeria, maar lopen wel een kans op sterfte van het ongeboren kind, vroeggeboorte of ernstige ziekte van het kind wanneer het besmet raakt tijdens de geboorte.

Besmetting met Listeria

Mensen raken bijna altijd geïnfecteerd door het eten van besmette voedingswaren. Besmetting van de voedingsmiddelen treedt op door het gebruik van rauwe ingrediënten die reeds besmet waren, zoals zachte kazen gemaakt van ongepasteuriseerde melk (bijvoorbeeld sommige soorten brie, camembert, feta en blauwe kaas) en vleesproducten (zoals gehakt, filet américain en paté). Ook kan gedurende het productieproces ‘kruisbesmetting' optreden, zoals bijvoorbeeld bij de bereiding van kant-en-klaar producten of het wassen van sla met besmet water.

Risicobeoordeling- Houdbaarheidsstudie voor Listeria

Ben je benieuwd hoe een risicobeoordeling is opgebouwd en welke informatie het bevat. Kijk dan verder op deze pagina.

Bron: https://www.rivm.nl en https://www.voedingscentrum.nl